Sabah kahvesini yudumlarken ve sıcak bir poğaça yerken aldığımız haz dopamin, sabah sporumuzu yaptıktan sonra endorfin, ailemizle birlikte güvende hissettiğimiz zaman oksitosin, mutlu olduğumuzda serotonin salgılarız. Dopamin, oksitosin, serotonin, endorfin arasında gezinmek her zaman kolay değildir.
Duygularımız iniş çıkışlardan ibaret olabilir, hormonlarımızı iyi kullanarak günlük hayatımızı hafifletmek oldukça mümkündür.
Hepimizin farklı kişilikleri olduğu doğru ancak bizi mutlu hissettiren kimyasallar hepimizin beyninde aynı. Endorfin, Dopamin, Adrenalin, Oksitosin hormonlarının iş başında olduğu anları keşfetmek mutluluğu yakalamanın anahtarı!
Dopamin Nedir?
Ödül beklerken hissettiğimiz heyecana verilen addır. İstenilen ödüle her adım yaklaştıkça dopamin salgılarız. Hayatta kalmamıza yardımcı olan kimyasaldır. Bu hormon daha önceden bize kendimizi iyi hissettiren şeye yönelmemizi sağlıyor.
Dopamini Ne Zaman Hissederiz?
Yüzücüsünüz ve bitiş çizgisine ramak kaldı, işte o an içinizi dopamin kaplar ya da bir bisiklet yarışında 1.geldiniz, o an vücudunuzu saran dopamin hissini tekrar deneyimlemenin yollarını bulmak için can atarsınız. Dopamin başarma hissinin sözlü ifadesidir.
Beynimizdeki dopamin devreleri geçmiş deneyimlerimizi referans alarak hareket ederler. Dopamin sayesinde istediğimiz ödüle ulaşmak için enerji üretiriz. Bu enerjiyi nadir ulaşabileceğimiz ödüller için saklarız. Zaten sürekli etrafınızda kolaylıkla ulaşabileceğiniz şeyler için boşuna bu enerjiyi tüketmezsiniz. Biz ihtiyaçlarımızı bir kariyer fırsatını kovalayarak da karşılayabiliriz. Hayatımızda sosyal ödüllere ulaşabilmek için kendimize hedefler belirleriz ve bunların peşinde koşarken, hedefimize yaklaşmak için attığımız her adımda dopamin salgılarız. Dopamin, evde hiçbir faaliyette bulunmayıp otururken bile bizi bir hedefe yönlendirmek için salgılanır. Örneğin, evde uzun süredir kayıp olan bir eşyanızı buldunuz, o an içinizi kaplayan sevincin nedeni dopamindir.
İş yerindeyken, boş zamanlarımızda, arkadaşlarımızın yanındayken keyifli anlar yaşadığımız noktaları keşfedersek ne zaman dopaminin devreye girdiğini anlayabilirsiniz.
Yaşamımız boyunca hep daha iyisini arama yolculuğumuz devam eder. Bu yolculuğumuzda bize dopamin eşlik eder.
Endorfin Nedir?
Endorfinler, vücudun stres altındayken veya fiziksel olarak acı çekerken saldığı kimyasallardır. Endorfinler ağrıyı hafifletmeye, duygusal stresi azaltmaya ve iyi olma hissi vermeye yardımcı olabilir.
Endorfini Ne Zaman Hissederiz?
Diyelim ki, yolda ayağınız takıldı ve ciddi bir şekilde düştünüz, ya da trafik kazası geçirdiniz ve bacağınız kırıldı, o an hiçbir şeyiniz yok diye zannedip ayağa kalkma gücünü kendinizde bulabilirsiniz. İşte bu gücü endorfin salgılaması sayesinde alıyorsunuz. Tabii ki insan vücudu sürekli endorfin salgılamak için uygun değildir.
Endorfinler, dopamin salınımına neden olur ve bu da ruh halini güçlü bir şekilde etkiler. Araştırmalar, düşük endorfin seviyelerinin depresyona katkıda bulunabileceğini öne sürüyor ve endorfin düzeylerinin depresyon, fibromiyalji ve diğer sorunlarda bir faktör olabileceğini öne sürüyor.
Çok yoğun ve fiziksel ağrı hissedecek şekilde egzersiz yapıldığında endorfin salgılarız. Anlık olarak canımız yandığı zamanlarda, örneğin elimiz sıcağa değdiği zaman, çok güldüğümüz, çok ağladığımız anlarda da endorfin salgılarız.
Tehlikeli sporların yapılması adrenalin salgılanmasını sağlar. Bedenimiz tehlikeli anı fark ettiği zamanlarda adrenalin salgılamaya başlar. Adrenalin, endorfin ile karıştırılabilir ancak sanılanın aksine adrenalin mutluluk vermez.
Oksitosin Nedir?
"Aşk hormonu" veya "mutluluk hormonu" olarak da biline oksitosin, sadece insan ilişkilerinde değil, aynı zamanda hamilelik ve doğum sırasında da önemli bir rol oynar.
Oksitosini Ne Zaman Hissederiz?
Eşimiz, ailemiz, çocuğumuz gibi güvendiğimiz kişilerin yanında olduğumuz sırada, oksitosin salgılarız. Şefkatli ilişkilerin varlığı sırasında oksitosin üretilir.
Kedi okşandığı sırada bile oksitosin salgılar.
Birisi bizi koruduğunda ya da desteklediğinde, güvendiğimiz bir insan bize dokunduğunda, ya da sadece fiziksel olarak bile yanımızda bulunduğunda oksitosin salgılarız.
Oksitosin, stresi, kan basıncını, düşürmeye yardımcı olması ve güçlü duygularımızı düzenleyerek, güvenimizi artırarak ve empati yoluyla başkalarıyla daha iyi ilişkiler kurmamıza olanak sağlayarak bizi rahatlatmaya yardımcı olması açısından harika bir hormondur.
Serotonin Nedir?
Serotoninin insan vücudunda çok çeşitli işlevleri vardır. İnsanlar bunu mutlu kimyasal olarak adlandırırlar.
Beyindeki serotoninin kaygı, mutluluk ve ruh halini düzenlediği düşünülmektedir. Bu kimyasalın düşük seviyeleri depresyon ile ilişkilendirilmiştir, olumlu ve olumsuz düşünceler de serotonin seviyelerini etkiler. Depresyonu azaltma ve kaygıyı düzenleme etkisine sahiptir.
Aynı şekilde, düzenli fiziksel aktivitenin serotoninin doğal salgılanmasını artırdığı düşünülmektedir.
Kaynak: Habits Of A Happy Brain- Mutlu Beyin
0 Yorum