Kişinin duygu, düşünce ve davranışlarını şekillendiren kalıp düşünceler ve inançlar üzerine odaklanan bir psikoterapi yaklaşımıdır. Kalıp düşünceler, kişinin çocukluk döneminden itibaren oluşan, çevresel faktörler ve hayat deneyimleri tarafından şekillendirilen, derinlemesine köklü inançlardır. Bu inançlar, kişinin yaşamını olumsuz etkiler, sorunlu ilişkilere, düşük özgüvene ve kaygıya yol açar. Şema terapisi, kişinin bu kalıp düşünceleri belirlemesine ve değiştirmesine yardımcı olarak daha sağlıklı ve işlevsel bir yaşam sürmesine olanak tanır. Terapinin temel prensibi, kişinin belirli bir yaşam alanında olumsuz bir düşünce, duygu ve davranış kalıbı geliştirdiğinde, bu kalıbın temelindeki duygusal yaraları keşfetmek ve tedavi etmektir.
Şema Terapi Nasıl Uygulanır?
Şema terapisi, genellikle bireysel terapi olarak uygulanır. Terapi süreci, birkaç farklı teknik ve yaklaşımın birleşimidir. Aşağıda Şema Terapi'nin nasıl uygulandığına dair birkaç adım bulabilirsiniz.
Değerlendirme: İlk seansta, terapist ile kişi arasında bir güven ilişkisi oluşturulur ve kişinin sorunları, hedefleri ve geçmiş yaşam deneyimleri hakkında ayrıntılı bilgi toplanır. Bu aşamada, kişinin kalıp düşünceleri, inançları ve davranışları üzerinde de çalışılır. Terapist, kişinin şema haritasını oluşturmak için bu bilgileri kullanır.
Şema Haritası Oluşturma: Terapist, kişinin kalıp düşüncelerini ve inançlarını belirleyerek, bunları bir şema haritası üzerinde görselleştirir. Bu harita, kişinin duygu ve davranışlarına yol açan belirli kalıp düşünceleri ve inançları belirler.
Çalışma Aşaması: Terapist, kişinin şema haritası üzerinde çalışarak, kalıp düşüncelerinin kökenleri ve etkileri ile ilgili farkındalık kazanmasını ve değişiklik yapmasını amaçlar. Bu aşamada, kişinin geçmiş yaşam deneyimleri ve ilişkileri üzerinde çalışarak, yeni davranış kalıpları ve inançlar geliştirir.
Sonlandırma: Terapi süreci tamamlandığında, terapist ile kişi yeni kazanılan beceriler ve düşünce kalıpları ile ilgili çalışmalar yapar ve terapinin sonlandırılması planlanır. Sonlandırma aşamasında terapist, kişinin gelişimini ve ilerlemesini değerlendirir ve terapi sürecindeki hedeflerin tamamlandığını belirlemek için birlikte çalışır. Terapist, kişinin günlük yaşamda kullanabileceği becerileri pekiştirmesi için önerilerde bulunabilir ve yeniden düşünme kalıplarını sürdürmesi için önerilerde bulunabilir. Ayrıca terapist, gelecekteki olası sorunlara karşı kişiye destek sağlamak için bir sonraki adımı planlamasına yardımcı olur. Terapinin sonlandırılması sırasında terapist ve kişi arasında açık ve net bir iletişim kurulur ve ihtiyaç duyulursa gelecekte tekrar terapiye başlamak için planlar yapılır. Sonlandırma aşaması, terapinin başarılı bir şekilde sonuçlanması ve kişinin daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olması için önemli bir adımdır.
Şema terapi oturumlarında genellikle, terapist ve hasta arasında bir ilişki kurulur. Terapist, hastanın kişisel öyküsünü ve düşünce ve davranış kalıplarını anlamak için öncelikle ayrıntılı bir değerlendirme yapar. Bu değerlendirme sırasında, terapist, hastanın hayatındaki anahtar olayları, ilişkileri ve deneyimleri hakkında ayrıntılı bilgi edinmeye çalışır.
Şema terapisinde, belirli bir kişilik bozukluğu için özel olarak tasarlanmış şemalar vardır. Bu şemalar, hastanın bilişsel ve davranışsal özelliklerini belirli bir şekilde etkilediği düşünülen düşünce ve davranış kalıplarını tanımlar. Örneğin, "bağlanma eksikliği" şeması, kişinin başkalarına güvenmekte zorlanması ve ilişkilerde problemler yaşamasıyla ilişkilidir.
Terapist, belirli bir şemanın tanımlanması ve anlaşılması için hasta ile birlikte çalışır. Hasta, şemanın nasıl hissettiğini, düşündüğünü ve davrandığını etkilediğini keşfeder. Terapist, hastanın şemayı fark etmesine ve bu düşünce ve davranış kalıplarının nasıl işlediğine dair bir anlayış geliştirmesine yardımcı olur.
Şema terapisi, genellikle bireysel terapi olarak uygulanır, ancak grup terapisi de mümkündür. Oturumlar, haftada bir veya iki kez, 60-90 dakika süreyle gerçekleştirilir. Şema terapisi, kısa vadeli tedavilerden ziyade daha uzun süreli bir tedavi olabilir ve bazen yıllarca sürebilir.
Sonuç olarak, şema terapi, kişilerin hayatlarındaki kalıpları ve inançları anlamalarına ve değiştirmelerine yardımcı olan etkili bir terapi yöntemidir. Terapi oturumları, hastaların kişisel öykülerine dayalı olarak tasarlanır ve bireysel olarak uygulanabilir veya grup terapisi olarak gerçekleştirilebilir. Şema terapisi, diğer terapi yöntemleriyle de birlikte kullanılabilir ve çeşitli psikolojik sorunlarda etkilidir.
Şema terapi, birçok farklı yaşam alanındaki kişisel sorunlar için kullanılabilir. Bu sorunlar arasında özgüven eksikliği, kaygı bozuklukları, depresyon, öfke problemleri, sosyal ilişki problemleri ve daha birçok sorun yer alır. Şema terapi, kişinin bu sorunlarla nasıl başa çıktığını anlamak ve daha sağlıklı bir düşünce, duygu ve davranış kalıbı geliştirmesi için bir fırsat sunar.
Şema terapi ayrıca, terapiye katılan kişinin geçmişindeki olumsuz deneyimlerin tedavi edilmesine de odaklanır. Kişinin yaşamında travmatik deneyimler, ihmal, taciz veya reddedilme gibi faktörler, ileride geliştirdiği olumsuz düşünce, duygu ve davranış kalıplarının temelinde yatar. Şema terapi, bu derin duygusal yaraları tedavi etmek için bir dizi teknik ve yaklaşım kullanır.
Şema terapi, kişinin kendisini daha iyi anlaması, kendi duygusal ihtiyaçlarını tanıması ve olumlu bir benlik algısı geliştirmesi için bir araç sağlar. Terapi sürecinde, kişi kendisini daha iyi tanıyabilir, kendisi hakkındaki olumsuz düşünceleri ve inançları anlayabilir ve daha sonra bu kalıpları değiştirmek için çalışabilir.
Sonuç olarak, şema terapi, kişinin yaşamındaki olumsuz kalıpları ve altında yatan derin duygusal yaraları anlamak ve tedavi etmek için bilişsel davranışçı bir terapi türüdür. Terapi, kişinin kendisini daha iyi anlamasına, olumlu bir benlik algısı geliştirmesine ve daha sağlıklı düşünce, duygu ve davranış kalıpları geliştirmesine yardımcı olabilir. Eğer siz de yaşamınızdaki olumsuz kalıplarla başa çıkmak istiyorsanız, şema terapi sizin için bir seçenek olabilir.
0 Yorum