Tıp dilinde mitomani olarak geçen yalan söyleme hastalığı, psikolojik bir durumdur. Kişi daha çok toplumda yer edinmek ya da dikkat çekmek amacı ile yalan söyler. Bunun yanı sıra herhangi bir çıkar ya da kazanç elde edilmese de bu hastalığa sahip olan kişiler yalana başvurur. Kronik şekilde yalan söyleme davranışı gösterilmesi ya da kişinin yalan söyleme isteği duyması olarak açıklanır.
Günümüzde sık karşılaşılan bir hastalık olup sosyal statü elde etmek ya da insanların ilgisini çekmek amaçlı küçük yalanlar ile başlasa da zaman içinde kişi, söylediği yalana kendisi de inanır. Bu hastalığa yol açan sebepler arasında onaylanma duygusu, aşağılık kompleksi ve kişilik bozuklukları yer alır.
Yalan Söyleme Hastalığı Nedir?
Kişi, günlük ya da iş hayatında maruz kaldığı stres ve sosyal çevre baskısı sonucu pek çok psikolojik sorun yaşayabilir. İnsanlar, farklı seviyede ruhsal problemler yaşadığı gibi hayatları da olumsuz etkilenir. Ruhsal problemlerden biri olan yalan söyleme hastalığı da kişinin psikolojik olarak yalan söyleme ihtiyacını ve isteğini anlatır. Kişi, bir anlamda yalan söyleyerek rahatlar.
Ortada herhangi bir neden gerekmeden söylenen yalanlar, sağlıklı kişilerin söylediği beyaz yalanlar ile farklılık gösterir. Mitomani olan hasta genelde farklı psikolojik rahatsızlıklar da taşıyabilir. Kişide antisosyal kişilik bozukluğu, bipolar duygu durum bozukluğu ile depresyon ya da kaygı gibi çeşitli psikolojik rahatsızlıklarda bu hastalığın gelişmesine neden olur.
Her insan hayatının belli zamanlarında yalan söyleyebilir. Halk arasında beyaz yalan olarak adlandırılan yalan söylemede, kişi, çeşitli sebeplere bağlı olarak yalan söyler. Bu durum birinin kırılmaması ya da gerçekleri öğrenmemesi şeklinde bir amaca hizmet eder. Yalan söyleme hastalığı ise böyle bir durumun aksine belirli bir nedeni olmadan sadece psikolojik ihtiyaçtan dolayı gerçekleşir.
Mitomani olan biri ne yapar, yalan söylemeyeceklerine dair devamlı söz verseler de sözlerini tutamazlar. Yalan söyleme hastalığı olan kişi sürekli aklından hayali senaryo üretir ve hayali olaylar ile kişiler uydurarak gerçekmiş gibi anlatır. Zaman içinde söylediği yalanlara kendisi de inanır ve çevresindeki insanların da inanmasını bekler. Bu kişilerin tüm hayatı yalanlar üzerine kurulu olur.
Mitoman hastası söylediği yalanlar sonucunda kendini bir olayın kahramanı gibi göstermesinin yanı sıra olayın mağduru da olabilir. Mitomani şizofreniye döner mi sorusu için bu hastalığın en üst noktası şizofreni olup tedavi edilmemesi durumunda ilerler ve şizofreniye dönüşebilir şeklinde cevap verilir. Çeşitli psikolojik hastalıklarının yanı sıra psikoz durumlarında da kişi çeşitli sanrıları gerçek sanabilir ve bu sanrılar gerçekmiş gibi konuşabilir.
Yalan Söyleme Hastalığı Belirtileri
Mitomanik hastalar ile sağlıklı insanların yalan söylemelerinde hem neden hem de sonuç olarak farklılık bulunur. Bu hastalığa sahip insanlar öncelikle kendi söyledikleri yalana da inanır ve çevresindeki kişilerin hayatını olumsuz etkiler. Mitomani neden olur sorusu da bu durumu yaşayan kişiler tarafından sıklıkla sorulan sorulardan olur.
Mitoman bir hastanın gösterdiği belirtiler arasında kişinin kendisini herhangi bir utanç verici durumdan kurtarma ya da sosyal bir kazanç elde etme dürtüsü içinde olmaması bulunur. Bu durum kişinin özellikle aile hayatı ile yakın çevresini etkiler ve ciddi sorunların yaşanmasına sebep olur. Ortada herhangi bir yalanı söyleme gereksinimi olmadığı halde kişi ısrarla yalan söylemeye devam eder.
Kişinin söylediği yalanlar inandırıcı olması yanı sıra detaylı ve abartılı olur. Bu bağlamda mitoman hastası yaşanmamış bir olay üzerinden hikâye oluşturabilir ve muhatabını kolayca kandırır. Kişi ayrıca anlattığı hikâyede ya kahraman ya da kurban rolünü oynar. Bu şekilde de karşısındaki insanın kendisine övgü sunmasını, sempati duymasını ya da merhamet göstermesini sağlar.
Sağlıklı insanın yalan söylerken yalanı planladığı gibi bir olay gerçekleşmez. Bu kişiler yalan söylerken gözlerini kaçırmadığı gibi yüzlerinde kızarıklık dahi gerçekleşmez. Yalanı kolayca kurgulayabildikleri gibi konu hakkında sorulan soruya da hızlı ve tatmin edici cevap verirler. Kişinin söylediği yalanlar sosyal etkilere sahip olup herhangi bir başarıyı kendisininmiş gibi gösterebilir ya da dikkat çekmeye çalışır.
Bu hastalığın tanısı güç olabilir. Kişinin yalan söyleme davranışı incelenir ve hastalık öyküsü önem taşır. Çevresindeki insanların da kişinin söylediği yalanların farkında olup olmadığı araştırılır. Mitomani testi de kişinin yalan söyleme davranışı esnasında tepkilerinin ölçülmesine yarar. Tüm bu değerlendirmelerin yanı sıra psikolojik sorunların varlığı da sorgulanır ve gerekli görülmesi durumunda ek testler yapılabilir.
Yalan Söyleme Hastalığı Tedavi Edilebilir mi?
Bu durumun bir psikolojik sorundan mı ortaya çıktığı ya da kendi başına bir sağlık sorunu mu teşkil ettiğinin bilinmesi gerekir. Temelde herhangi bir kişilik bozukluğu, duygu durum bozukluğu, depresyon ya da kaygı gibi bir psikolojik rahatsızlığın tespit edilmesi durumunda hastalığına bağlı olarak etkili bir tedavinin uygulanması gerekir.
Tedavi amaçlı antidepresan ilaç verilir. Bunun yanında bu hastalık için psikoterapi de önem taşır. Yalan söyleme hastalığı teşhisi konulması hasta yakınlarının bu hastalık ile nasıl mücadele edebilecekleri konusunda bilgilendirme yapılması ayrıca hasta yakınlarına da psikolojik destek verilmesi gerekir.
0 Yorum