Panik bozukluğu, beklenmedik ve tekrarlayan panik ataklar yaşamanın yanı sıra başka panik atak geçirme korkusunun yanı sıra yeni panik ataklardan kaçınmak için davranışınızı değiştirmenin bir kombinasyonudur. Ne zaman, nerede geleceği belli olmayan ve bu durumu yaşayan hastaların korkulu rüyası haline gelen panik atak; kısaca korku nöbetidir. Aniden ortaya çıkar ve gerçekte bir tehlike olmamasına rağmen yoğun korku ve sıkıntı yaşanır. Şiddeti giderek artar ve ortalama 10 ila 30 dakika arasında sürer. Tabi ki bu süre kişiden kişiye göre değişebilir. Seyrek olarak 1 saate kadar sürdüğü de görülebilir ve daha sonra kendiliğinden geçer.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Krizin tamamen rastgele tetiklendiği hissine kapılsak bile, gerçekte her zaman bir şeyden kaynaklanır. Genellikle gizli stres ve kaygı panik atağı tetikler. Fobiler, travma ve aynı zamanda kişinin bağlamı ve mizacı da krizi tetikleyebilir. Son olarak, bazı maddeler panik atak riskini büyük ölçüde artırabilir (alkol, esrar, eroin ve halüsinojenler).
Şu anda panik atakların tıbbi ve kalıtsal bir sorundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı bilinmemektedir ve bu konuda yapılan çalışmalar birbiriyle çok çelişmektedir, ancak bazı fizyolojik anormalliklerin ortaya çıkmasına yardımcı olabileceği doğrudur. Bununla birlikte, panik atak için tıbbi veya kalıtsal bir neden varsa, psikologlar çevresel faktörlerin başlangıçta daha önemli olduğu konusunda hemfikirdir.
Panik atak olan kişinin yaşadığı belirtileri şöyle sıralayabiliriz;
- Çarpıntı
- Ölüm Korkusu
- Nefes almakta güçlük, Boğulma Hissi
- Kalp atışının hızlanması
- Kalp krizi geçiriyor gibi hissetme
- Göğüs Ağrısı
- Mide Bulantısı
- Terleme
- Uyuşukluk ve Karıncalanma
- Sıcak Basması ya da Üşüme
- Titreme
- Sersemlik ve kontrolünü kaybetme
- Baş Dönmesi
- Karın Ağrısı
- Bulunduğu çevrenin dışında hissetme
Panik atak yaşayan kişiler bu belirtilerden en az 4 tanesini yaşayabilir.
Panik Atak Nasıl Oluşur?
Panik atak sırasında yaşanan yoğun korku ve sıkıntı durumunda sempatik sistem devreye girer. Sempatik sistem, korku, stres, heyecan gibi durumlarda vücudu herhangi bir soruna karşı hazırlar.
- Solunum hızlanır ve bu da nefesin daralmasına, boğuluyormuş gibi hissetmeye neden olabilir.
- Kalp atışı hızlanır, çarpıntıya neden olur.
- Kan basıncı artar, terleme, ateş basması ve titremeye neden olabilir.
- Kan pompalanması daha az yapılır.
- Sindirim sistemine de aynı şekilde daha az kan pompalanır ve bunun sonucunda karın ağrısı ve bulantı hissedilebilir.
Panik Atak Nedenleri Nelerdir?
Panik atak her kişi de aynı sebebe bağlı olarak oluşmaz. Birçok neden etkili olabilir;
- Genetik faktörler
- Sosyal ve çevresel nedenler
- Stres düzeyi
- Yaşanan olumsuz durumlar
- Madde kullanımı
- Yaşam değişiklikleri
- Kişilik yapısı
gibi nedenler panik atak için neden oluşturabilir.
Panik Atak Sırasında Neler Yapılmalı?
Panik atak sırasında öncelikle endişeye kapılmamalı ve sakin olunmalıdır. Vücutta yaşanan belirtilerin geçici olduğunu bilinmelidir. İlk panik atak geçirdiğinizde, neler olup bittiğini anlamak çok zordur ve kişi, sağlık sorunları olduğu endişesinden bunalmış hisseder. Kişinin semptomları açıklayacağı sonraki bir tıbbi randevu, bunun gerçekten bir panik atak olup olmadığını belirleyecek ve böylece daha sonra nasıl tepki vereceğini bilecektir.
Panik atak krizi başladığı anda endişenizi kontrol etmeye çalışmak için bazı ipuçları:
- Atak geçene kadar bir yere oturmalı ya da uzanmalısınız.
- Temiz hava almak için balkona çıkabilir ya da pencere açabilirsiniz.
- 5 saniye nefes alın ve birkaç dakika boyunca 5 saniye nefes verin: bu teknik kalp atış hızını bir dakikaya düşürerek düşürür.
- Zihninizi başka bir şeye odaklayın: 7'den 7'ye kadar saymak, 1000'den geriye doğru saymak, belirtiler izin veriyorsa bir film izlemek, kitap okumak gibi.
- Kendinize yatıştırıcı cümleler kurabilirsiniz.
- Müzik dinleyin ve duyduklarınıza odaklanın.
- Panik atak geçiren birinin yanındaysanız, nefes almalarına yardımcı olmak da dahil olmak üzere onu rahatlatmaya ve sakinleştirmeye çalışın. Acı ve kaygı dışında bir şeye odaklanabilmesi için onunla sürekli konuşun.
Panik Atak Nasıl Tedavi Edilir?
Panik atak belirtileri yaşayan bir kişi öncelikle doktora başvurmalıdır. Bu belirtileri hissedenlere doktor kontrolü esnasında panik bozukluğu testi uygulaması yapılır. Bu testte ruh halinden, davranışlara kadar her semptom dikkate alınır. Kan testleri ile de fiziksel açıdan hissedilenler ayrıntılı olarak incelenir. Böylelikle alınan sonuçlar doğrultusunda hastanın başka bir atak geçirip geçirmeyeceğinden ya da kontrolünü nasıl sağlam tutması gerektiğine kadar uygun tedavi yöntemleri ve terapi ile korkusu azaltılacaktır.
Doktorun yaptığı muayene sonucunda ve kişiye sorduğu sorulardan aldığı cevaplar doğrultusunda panik atak teşhisi koyabilir ve hastanın durumuna göre ilaç tedavisine başlayabilir. Ya da Bilişsel-Davranışçı Terapisine yönlendirebilir. Bu tedaviyle kişinin yanlış inanç ve düşünce kalıplarının düzeltilmesi amaçlanır. Sağlıklı bir tedavi olması için 2 yöntemin de birlikte uygulanması tavsiye edilir. Ayrıca nefes egzersizleri ile de tedaviye destek olunabilir.
Panik atak bir hastalıktır ve tedavi edilebilir. Bunun bilincinde olmalı ve korkularınız ile baş etmelisiniz. Beslenmenize ve uykunuza dikkat etmelisiniz ayrıca rahatlatıcı egzersizler de yapabilirsiniz.
Doktorunuzun yazdığı ilaçları düzenli kullanmalı ve doktora danışmadan bırakmamalısınız.
Panik bozukluğunu tedavi etmek neden önemlidir?
İnsanlar genellikle kaygılarını tetikleyen şeylerden kaçınmaya çalışırlar. Bu reaksiyon kısa vadede yardımcı olabilirken, genellikle ciddi uzun vadeli sonuçlara yol açabilir. Kaçınma, zamanla kendinizi güvende hissettiğiniz zemini giderek daraltır ve ironik bir şekilde, panik ataklarının sıklığını veya korkusunu artırabilir, yer ve durumlarla ilgili korkuyu artırma ve uzatma eğilimindedir. Panik atak veya rahatsızlıklar için terapi, stresi ve kaygıyı yönetmenize yardımcı olarak, güvenlik alanınızı kademeli olarak artırarak ve neşe, tatmin ve işleri eskiden yaptığınız gibi yapma kapasitelerinizi genişleterek hayatınızın kontrolünü yeniden kazanmanıza yardımcı olabilir.
0 Yorum